W roku 1892 Juliusz Kunitzer – łódzki przemysłowiec oraz Łazarz Lourie – kupiec z Petersburga, zawiązali spółkę i nabyli we wsi Widzew (nieopodal Łodzi) grunt, na którym stanął kompleks budowli przyszłej Fabryki Nici „ARIADNA”. W ten sposób powstała pierwsza fabryka nici na ziemiach polskich. Za faktyczną datę powstania fabryki przyjmuje się jednak dzień 17 lipca 1897 roku, kiedy to powstało Towarzystwo Akcyjne Łódzkiej Fabryki Nici. Właśnie w tym momencie rozpoczyna się historia budynku Domu Kultury „Ariadna”, który jak się okazuje od samego początku pełnił istotną rolę w życiu lokalnej społeczności.
W 1898 roku fabryka zatrudniała ponad 400 osób i była już w pełni samowystarczalna.
Miała własne ujęcie wody, maszynę parową oraz bocznicę kolejową z budynkiem stacyjnym. Oprócz tego fabryka posiadała także własną remizę strażacką oraz stajnie, które mieściły się właśnie na terenie naszego domu kultury. Oficjalnie ochotnicza straż ogniowa fabryczna została powołana 1 maja 1912 r. i składała się z 15 pracowników fabryki. Jej założycielem był ówczesny dyrektor fabryki Wilhelm Märtin. Podczas I Wojny Światowej straż została zlikwidowana
i dopiero w 1921 r. znów za sprawą dyrektora Märtina, a także Samuela Harveya oraz przy pomocy starszego topornika z II oddziału stałego Łódzkiej Ochotniczej Straży Ogniowej Bogumiła Kossa, ponownie ją zorganizowano. W dniu 17 sierpnia 1921 r. został utworzony XI oddział Łódzkiej Ochotniczej Straży Ogniowej. Miała ona swoją salę ćwiczeń i posiedzeń
w obecnym budynku domu kultury. W zasadzie oddział działał tylko na obszarze fabryki
i do pożarów poza nią raczej nie wyjeżdżał.
Po tragicznej śmierci Juliusza Kunitzera, na początku XX wieku fabrykę nici przejęli Anglicy.
Była to wtedy wzorcowa fabryka. Anglicy zupełnie inaczej traktowali pracowników niż Polacy, Niemcy czy Żydzi. Sama firma też się rozrastała. Przy fabryce powstało osiedle dla robotników, dwie kamienice dla majstrów i kadry inżynieryjnej. Wybudowano także żłobek, przedszkole, sklep. W obecnym budynku domu kultury powstała łaźnia, w której robotnicy obowiązkowo musieli się kąpać. Była też obok stołówka robotnicza. Anglicy w naszym budynku organizowali dla robotników różne kursy, aby mogli oni uzupełnić swoje wykształcenie. Były także prowadzone zajęcia z haftu (dziś tradycję tą kontynuuje Fabryka Nici Ariadna). Koło obecnego domu kultury powstały korty tenisowe, które funkcjonują do dnia dzisiejszego i egzotyczne, jak na polskie warunki, boisko do krykieta.
W latach 30. XX wieku angielscy właściciele fabryki nici utworzyli tutaj Widzewskie Towarzystwo Sportowe „Podgórze”. Powstały sekcje: piłkarska, siatkówki, koszykówki i szczypiorniaka.
W zamyśle twórców, celem działalności klubu miała być dbałość nie tylko o rozwój fizyczny
i sportowy swoich pracowników, ale także praca kulturalno-oświatowa. Postarano się o stworzenie biblioteki, w której oprócz czytelnictwa, urządzano pogadanki i odczyty oraz komentowano aktualne wydarzenia. Organizowano również zabawy taneczne z bufetem, orkiestrą i konkursami.
Nie wiadomo do końca, jakie były losy budynku obecnego Domu Kultury „Ariadna” podczas II Wojny Światowej. Istnieje tylko drobna wzmianka, że na naszym terenie niemieccy żołnierze utworzyli obóz dla jeńców wojennych.
W latach 50 – tych XX wieku w naszym budynku utworzono przyzakładowy dom kultury. Istniał on przy fabryce nici przemianowanej wówczas na Zakłady Przemysłu Bawełnianego im. Hanki Sawickiej. Na owe czasy był to pierwszy tego typu obiekt na Widzewie. Powstał on w wyniku gruntownej przebudowy starej, fabrycznej świetlicy. W nowo powołanym domu kultury funkcjonowała biblioteka, kawiarnia, sala telewizyjna, sale do tańca i gier oraz wspaniała sala widowiskowa.
Dopiero na początku lat 80 – tych XX wieku dom kultury zaczął powoli uniezależniać się od fabryki nici. Dnia 26 stycznia 1984 r. zakład oddaje budynek w dzierżawę (bez biblioteki) Dzielnicowemu Domowi Kultury Łódź – Widzew (ówczesna nazwa Widzewskich Domów Kultury). W latach 90 – tych XX wieku gmina Łódź oficjalnie przekazała budynek Widzewskim Domom Kultury, a Dom Kultury „Ariadna” jako filia WDK uzyskał samodzielność merytoryczną. Obecnie Dom Kultury “Ariadna” jest jedną z filii Miejskiej Strefy Kultury w Łodzi.
Ewelina Kopera
